การพัฒนาเชิงพื้นที่ของพระบัณฑิตอาสาและพระธรรมจาริกด้วยนวัตกรรมชุมชน วิถีพุทธเพื่อแก้ปัญหาความยากจนของราษฎรบนพื้นที่สูง

Abstract

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 2 ประการ คือ 1) เพื่อพัฒนารูปแบบการพัฒนาเชิงพื้นที่ ด้วยนวัตกรรมชุมชนวิถีพุทธเพื่อแก้ปัญหาความยากจนของราษฎรบนพื้นที่สูง 2) เพื่อสร้างนวัตกรรม ชุมชนวิถีพุทธของพระบัณฑิตอาสาและพระธรรมจาริกเพื่อแก้ปัญหาความยากจนของราษฎรบนพื้นที่ สูง ใช้รูปแบบการวิจัยผสมผสาน คือ การวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงปริมาณ ในพื้นที่ 3 ชุมชน คือ (1) บ้านดอกแดง (2) บ้านห้วยบง (3) บ้านจันทร์ มีกลุ่มตัวอย่างจำนวน 21 ราย แบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม คือ (1) พระบัณฑิตอาสา/พระธรรมจาริก 3 ราย (2) ผู้นำชุมชน/ปราชญ์ชาวบ้าน 3 ราย (3) ชาวบ้าน 12 ราย (4) ผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนานวัตกรรมชุมชนวีถีพุทธ 3 ราย เก็บรวบรวมข้อมูล จากแบบสัมภาษณ์เชิงลึก มีกิจกรรมการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม ทำการประเมินผลกิจกรรม ทั้งก่อน-หลัง และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวัดระดับ (Ordinal Scales) ได้ค่าเฉลี่ย (x̅) กับค่าเบี่ยงเบน มาตรฐาน (S.D.) ทำการแปรผลและสรุปผล ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนารูปแบบการพัฒนาเชิงพื้นที่ด้วยนวัตกรรมชุมชนวิถีพุทธ ประกอบด้วยการส่งเสริมการศึกษา การเผยแผ่ธรรมะ และการพัฒนาสาธารณูปโภค มีกระบวนการ 5 ประการ (1) การพึ่งพาตนเอง (2) การรักษาทรัพยากรธรรมชาติ (3) การสร้างวัดเป็นศูนย์กลางการ เรียนรู้ (4) การมีส่วนร่วมระหว่าง บ้าน วัด โรงเรียน (5) การสร้างวัฒนธรรมให้เป็นสินค้า 2) การสร้าง นวัตกรรมชุมชนวิถีพุทธด้วยหลักไตรสิกขาและทิฏฐธัมมิกัตถะ พระสงฆ์ได้มีส่วนร่วมในการส่งเสริมให้ วัดเป็นศูนย์กลางแห่งการเรียนรู้เพื่อพัฒนาให้มีความเพียรในการประกอบสัมมาอาชีวะ คณะผู้วิจัยได้ มีส่วนร่วมพัฒนาสลากผลิตภัณฑ์ (โลโก้) “ขายดีของดอย” 1 แบบ และผลิตภัณฑ์ชุมชนให้เป็นสินค้า ต้นแบบ จำนวน 3 ชิ้น คือ (1) ข้าวดอยดอกแดง (2) กาแฟห้วยบง (3) ผ้าทอวัดจันทร์ เพื่อส่งเสริม ช่องทางการจำหน่ายสินค้าชุมชนของราษฎรบนพื้นที่สูง