ยุทธศาสตร์ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออกกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ ศึกษายุทธศาสตร์ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออกกับการพัฒนาอย่างยั่งยืนในพื้นที่จังหวัดชลบุรี โดยมีวัตถุประสงค์ คือ ๑) ศึกษาสภาพแวดล้อมภายในและภายนอกของระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออกกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน ๒) ศึกษายุทธศาสตร์ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออกกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน ๓) นำเสนอยุทธศาสตร์ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออกกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน ผู้วิจัยใช้การวิจัยผสานวิธี/ผสมผสาน โดยใช้วิจัยเชิงปริมาณและกลุ่มผู้ให้ข้อมูลสำคัญ ได้แก่ ผู้บริหารส่วนราชการ ปลัดอำเภอ และผู้นำชุมชน รวม ๓๑ คน กลุ่มตัวอย่างได้แก่ ประชาชนในจังหวัดชลบุรี จำนวน ๑๑ อำเภอ ได้กลุ่มตัวอย่าง จำนวน ๔๐๐ คน ใช้การสุ่มตัวอย่างแบบง่าย (Simple random sampling) โดยถือว่าทุก ๆ สมาชิกในประชากรมีโอกาสจะถูกเลือกเท่า ๆ กัน ผู้วิจัยได้ใช้ การสอบถาม การสัมภาษณ์ การสนทนากลุ่ม และแบบสำรวจความคิดเห็น เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูล ผลการศึกษาพบว่า ๑. การที่จะพัฒนาระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออกอย่างยั่งยืนได้ในระยะยาว จำเป็นต้องจะมีการกำหนดยุทธศาสตร์การพัฒนาพื้นที่ ควบคู่ไปกับการพัฒนาคุณภาพชีวิต การรักษาสมดุลทางธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ให้เติบโตควบคู่กันไป คือ เศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม การส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชน โดยต้องเริ่มจากการให้ข้อมูลที่ถูกต้องในการพัฒนา ตั้งแต่เริ่มต้นและระหว่างดำเนินโครงการ รวมทั้งเฝ้าระวังผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในพื้นที่ การส่งเสริมการมีส่วนร่วมและรับฟังความเห็นของประชาชนในพื้นที่ การแก้ไขปัญหาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในพื้นที่จังหวัดชลบุรี ต้องดำเนินการอย่างบูรณาการของภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน โดยต้องการทำความเข้าใจแก่ภาคส่วนต่าง ๆ เพื่อให้เกิดการยอมรับและให้การส่งเสริมและสนับสนุนให้การบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ ๒. ปัจจัยที่ส่งผลสำเร็จต่อการดำเนินงานยุทธศาสตร์ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออกกับการพัฒนาอย่างยั่งยืน คือการนำระบบมาตรฐานการจัดการสิ่งแวดล้อม (ISO ๑๔๐๐๑: ๒๐๑๕) และระบบมาตรฐานการจัดการอาชีวอนามัยและความปลอดภัย (ISO ๔๕๐๐๑: ๒๐๑๘) มาใช้ มีการ ข ดำเนินงานตามมาตรฐาน ส่งเสริมและพัฒนาความรู้ความสามารถให้ทุกคนมีจิตสำนึกตระหนักถึงอันตรายและความเสี่ยง และการพัฒนาสู่การเป็นอุตสาหกรรมสีเขียว มีการลงทุนด้านเครื่องจักร การจะผลักดันองค์กรให้ประสบผลสำเร็จในการเป็นองค์กรสีเขียวได้นั้น ปัจจัยอยู่ที่การกำหนดนโยบายที่ชัดเจนและมีการติดตามผลอย่างต่อเนื่อง “สังคม” มีผลกระทบและมีส่วนสำคัญในการผลักดันให้องค์กรปรับตัวและพัฒนาให้เป็นอุตสาหกรรมสีเขียวอย่างยั่งยืน ในปัจจุบันตลาดยังไปในทิศทางการผลิต การใช้สินค้าที่มีความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม การปรับเปลี่ยนองค์กร รวมถึงกระบวนการผลิตให้เป็นสีเขียวนั้น จะช่วยสร้างความเชื่อมั่น ความมั่นใจได้เป็นอย่างดี ประชาชนได้รับการยกระดับคุณภาพชีวิต อยู่ในสิ่งแวดล้อมเมืองที่ได้มาตรฐานสากล ๓. กรรมสิทธิ์ในการให้ต่างชาติครอบคลุมอสังหาริมทรัพย์ได้รวมถึงระยะเวลาการเช่ายาวนั้น ภาครัฐจะต้องดำเนินการอย่างถูกต้อง รอบคอบ ควรกำหนดอัตราจัดเก็บภาษีการใช้ประโยชน์ที่ดินและสิ่งปลูกสร้างเพื่อให้ภาษีเข้าสู่ท้องถิ่น ทดแทนประโยชน์การใช้ที่ดินในระยะยาว ควรมีเกณฑ์ที่ภาคท้องถิ่นได้ประโยชน์ระยะยาวด้วย การจัดการทรัพยากรที่ดินควรบังคับใช้กฎหมายเท่าที่จำเป็น มีกระบวนการตรวจสอบการแย่งชิงและเฝ้าระวังจากทุกภาคส่วน ในลักษณะเครือข่ายและสร้างต้นแบบปฏิบัติที่ดีในการรักษาแหล่งทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมร่วมกัน เพื่อความเข้มแข็งในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาอย่างยั่งยืน ควบคู่กับการจัดการความรู้เชื่อมโยงกระบวนการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้สู่การจัดการดิน ตามแนวพระราชดำริเพื่อเป็นฐานการพัฒนาเศรษฐกิจของเครือข่ายป่าชุมชน คือ แนวพระราชดำริป่า ๓ อย่าง ประโยชน์ ๔ อย่าง กับแนวคิดป่าชุมชน เพื่อให้เกิดกระบวนการจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่เชื่อมโยงการอนุรักษ์ดินและน้ำให้เป็นฐานการพัฒนาเศรษฐกิจของชุมชน คำนึงถึงระยะเวลาในการใช้ให้ยาวนาน และก่อให้เกิดผลเสียหายต่อทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมให้น้อยที่สุด