การศึกษาเส้นทางการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในอารยธรรมทวารวดี

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาเส้นทางการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในอารยธรรมทวารวดี 2) เพื่อสังเคราะห์ข้อมูลการศึกษาเส้นทางการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในอารยธรรมทวารวดี และ 3) เพื่อนำเสนอผลการศึกษาเส้นทางการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในอารยธรรมทวารวดี โครงการวิจัยเป็นแบบผสานวิธี ( Research) ประกอบด้วยการวิจัยเชิงคุณภาพและการวิจัยเชิงเอกสาร คณะผู้วิจัยได้ร่วมกันออกแบบการวิจัย เครื่องมือวิจัย การเก็บข้อมูลวิจัยอย่างเป็นระบบ ร่วมกับการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก ในพื้นที่วิจัย 4 แห่ง ได้แก่ อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี อำเภอพนมทวน จังหวัดกาญจนบุรี อำเภอกำแพงแสน จังหวัดนครปฐม และอำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี ผลการศึกษาพบว่า เส้นทางการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในอารยธรรมทวารวดี เมืองโบราณอู่ทองและบ้านดอนตาเพชร มีร่องรอยหลักฐานการตั้งชุมชนมาราว 2,500 ปี เป็นชุมชนที่ตั้งอยู่บนเส้นทางการค้าโลกระหว่างจีนกับอินเดีย โดยมีแม่น้ำแม่กลอง ลำน้ำทวน แม่น้ำจรเข้สามพัน ลำน้ำท่าว้า แม่น้ำท่าจีน เป็นเส้นทางหลักในการติดต่อค้าขาย ชุมชนบ้านดอนตาเพชร เป็นแหล่งบ่มเพราะทางประวัติศาสตร์ สังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ และการปกครอง แล้วส่งต่อไปยังเมืองโบราณอู่ทอง ซึ่งมีพัฒนาการมีตัวตนของอารยธรรมทวารวดี และขยายตัวของชุมชนบ้านเมืองในเขตลุ่มน้ำใกล้ทะเล การแพร่เข้ามาของ ภาษา ศิลปวัฒนธรรม และพระพุทธศาสนา พร้อมกับการค้าขายที่เชื่อมโยงเครือข่ายการแลกเปลี่ยนสินค้า สันนิษฐานได้ว่าเมืองคูบัวเป็นเมืองท่าสำคัญ ที่มีการขนส่งสินค้าผ่านแม่น้ำสายสำคัญ เช่น แม่น้ำแม่กลอง ลำน้ำทวน ลำน้ำท่าว้า และแม่น้ำท่าจีน เกิดเป็นเส้นทางการเผยแผ่พระพุทธศาสนาตามรอยเส้นทางการค้าขายสิ้นค้า